Podejmowanie decyzji z wykorzystaniem TWOICH wartości i TWOICH pragnień.
W czasie ciąży, podczas porodu i w okresie poporodowym masz prawo podejmować świadome decyzje. Masz prawo do wyboru najlepszego miejsca narodzin dla Ciebie i Twojego dziecka. Ale skąd masz wiedzieć, co jest najlepsze dla Was obojga? Podejmowanie świadomych decyzji dotyczących opieki położniczej oznacza znalezienie dostępu do najlepszych informacji na temat możliwych opcji. A następnie wykorzystanie tych informacji do podjęcia decyzji. Czasami oznacza to znalezienie w sobie odwagi i pewności siebie w zadawaniu sobie trudnych pytań.
Dlaczego warto podejmować decyzje bazując na tym czego Ty chcesz?
Bycie tak poinformowaną, jak to tylko jest możliwe, może pomóc mądrze radzić sobie z wszelkimi decyzjami, które będziesz musiała podjąć. Dlatego przed porodem warto odrobić „pracę domową”. Poczytaj o ryzykach i korzyściach, uzyskaj odpowiedzi na pojawiające się pytania. Pomyśl o swoich preferencjach na długo przed porodem.
Możesz czuć się niepewnie z powodu tego, że warto aż tak aktywnie zaangażować się w podejmowanie decyzji. Informacje i porady pochodzące z różnorodnych badań, wiadomości, grup online oraz przyjaciół i krewnych mogą się znacząco różnić. Trudno wiedzieć, w co lub komu uwierzyć, zwłaszcza w obliczu decyzji, które mogą mieć trwały wpływ na Ciebie i Twoje dziecko.
Być może chciałaś wybrać miejsce narodzin Twojego dziecka, tylko na podstawie tego, że pracuje tam ginekolog, który prowadzi Ci ciążę. A może chciałaś zapytać na lokalnej grupie i zdecydować na podstawie opinii innych osób. Lub chciałaś wybrać szpital, który jest najbliżej Twojego domu.
Zaczynasz zastanawiać się czy to były dobre motywacje do podjęcia tak ważnej decyzji? Co innego w takim razie możesz zrobić? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Zacznij od siebie
Surfując po internecie znalazłam cudowny przewodnik, zatytułowany właśnie “Zacznij od siebie”, który okazał się narzędziem dla kobiet pomocnym w podejmowaniu decyzji o tym gdzie rodzić i z kim rodzić. Postanowiłam go częściowo przetłumaczyć, i dostosować do polskich realiów położniczych. Ten otwierający umysł, łamiący zasady e-book możesz pobrać i wydrukować (wystarczy zarejestrować się, aby uzyskać dostęp). Znajdziesz w nim ćwiczenia i pytania, które pomogą odkryć Twoje własne przekonania i oczekiwania związane z porodem. Zawiera on także wskazówki, które pomogą Ci wybrać miejsce porodu i Twoją osobę towarzyszącą. A jeśli masz już to dawno ustalone, to warto wydrukować ten e-book tylko po to, żeby wykonać kilka pierwszych ćwiczeń, które mają na celu odkryć Twoje motywacje.
Ten poradnik jest dla kobiety, która:
jest na początku ciąży i jeszcze się nie zastanawiała gdzie i z kim chciałaby rodzić
jest w ciąży po raz kolejny, ale tym razem chciałaby dokonać innych wyborów
rozważa zmianę swojego planu z kim rodzić i gdzie rodzić i chciałaby się nad tym głębiej zastanowić
ma już plany gdzie rodzić i z kim rodzić, ale chciałaby się trochę bardziej przygotować do porodu z emocjonalnej strony (to także dotyczy kobiet powyżej)
Jeśli to jedyna rzecz, którą przeczytasz, już jesteś wygrana.
Być może jesteś w trakcie googlowania informacji o tym jak możesz się przygotować do porodu. Czujesz rosnącą presję, by wiedzieć wszystko. Zaczynasz pisać, otwierając okna przeglądarki i dwustronicową listę pytań, które musisz zadać podczas następnej wizyty u lekarza.
Może czujesz, że jeśli tylko dowiesz wystarczająco dużo, to jaki będzie Twój poród będzie w Twoich rękach.
Ale narodziny są tak nieprzewidywalne, jak życie. Podkreślam pierwotną naturę narodzin, ponieważ tak często widzę, jak moje klientki nakręcają się, żeby wiedzieć jeszcze więcej.
Nie oznacza to jednak, że powinnaś po prostu się poddać i wcale się nie przygotowywać. Warto być świadomą i zaangażowaną w przygotowania, zachowując jednocześnie realistyczne oczekiwania. Ważne jest, aby pamiętać o jednej myśli: możesz wpływać na poród, ale nie możesz go kontrolować. Dobre przygotowanie z pewnością ma na to wpływ. Co więc możesz zrobić, aby dobrze przygotować się do porodu?
Mądrze wybierz miejsce porodu
Często jestem zdumiona, gdy słyszę, jak kobiety mówią o tym jak wybrały szpital w którym chcą rodzić: „To jest ten szpital w którym pracuje mój lekarz.”
Szpital jaki wybierzesz jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na przebieg Twojego porodu. Jako doula widzę wiele sposobów realizacji planu porodu i oczekiwań klientki, w zależności od personelu pracującego w danym szpitalu. Na przykład w niektórych szpitalach w mojej okolicy zdecydowanie więcej kobiet jest podłączanych pod stały zapis KTG w porodzie niż w innych . Stały zapis KTG często wiąże się z ograniczeniem możliwości poruszania się.
Innym przykładem są zalecenia związane z odejściem wód płodowych. W jednym szpitalu natychmiast wezmą Cię na porodówkę, żeby podać sztuczną oksytocynę oraz podłączyć na stałe KTG. W innych zasugerują Ci powrót do domu i poczekanie aż poród rozpocznie się samodzielnie.
Personel niektórych szpitali chętniej współpracuje z rodzącą. Konsultuje z nią podjęcie interwencji medycznych, podczas gdy w innych są one zalecane bez zapytania kobiety o zdanie. W niektórych szpitalach personel jest bardziej ostrożny i konserwatywny. Jest kilka ważnych aspektów, które możesz wziąć pod uwagę planując miejsce narodzin swojego dziecka.
Jeśli chcesz samodzielnie podjąć tę decyzję, polecam Ci skorzystanie z portalu Gdzie Rodzić, pomoże on określić, który szpital w okolicy spełnia Twoje potrzeby. Polecam porównać w nim kilka szpitali, które są w promieniu do 60 km od Ciebie, tak abyś mogła wybrać ten najlepszy.
Możesz też skorzystać z genialnego zeszytu ćwiczeń zatytułowanego „Zacznij od Siebie”, który pomoże Ci określić, w którym miejscu poród będzie dla Ciebie najwygodniejszy. Może być on również pomocny, jeśli chcesz mieć pewność, że podjęłaś najlepszą dla siebie decyzję w oparciu o TWOJE wartości.
W tym nagłówku możemy zawrzeć też fantastyczny pomysł wynajmu douli.
Poważnie. Zatrudnij doulę! Jest tak wiele badań pokazujących długą listę korzyści płynących z pracy z doulą. Niezależnie od tego w jaki sposób chcesz rodzić.
Wybierając doulę, poszukaj takiej, która ma osobowość pasującą do Ciebie i Twojego partnera. Będziesz z nią przez wiele godzin! Jej rolą jest zapewnienie Wam wsparcia emocjonalnego, fizycznego i informacyjnego.
„Cóż, to działa”.
Dbaj o zdrowie
Ciało kobiety w ciąży przechodzi milion drobnych zmian, dostosowując się i rozwijając nowe życie. To, czym je karmisz i jak je ćwiczysz, ma absolutny wpływ na Twój poród. Współczesne badania nieustannie odkrywają wartość dobrego jedzenia i tego, jak wpływa ono na przebieg ciąży i zdrowie dziecka.
Rzeczy takie jak jedzenie owoców, wystarczająca ilość kwasu foliowego, spożywanie odpowiedniej ilości witaminy C, unikanie sztucznych słodzików, a nawet spożywanie daktyli!
Ogólnie rzecz biorąc, najlepszym podejściem do zdrowego odżywiania w czasie ciąży jest spożywanie różnorodnych świeżych owoców i warzyw, produktów pełnoziarnistych, nabiału i chudego mięsa oraz wybranych ryb. Jeśli nie wiesz jak zoptymalizować swoją dietę w ciąży to spotkaj się z dietetykiem. Niestety lekarze zwykle o tym nie wspominają w trakcie wizyt, chociaż kobiety dużo częściej jedzą dobrze i ćwiczą, jeśli ich lekarz / położna podkreśla tego znaczenie.
To, czy ćwiczysz i jak ćwiczysz, również wpływa na Twój poród. Badania mówią, że 20-30 minut umiarkowanej aktywności fizycznej dziennie może wpłynąć korzystnie na przebieg Twojego porodu. Poszukaj też w swojej okolicy jogi dla kobiet w ciąży.
„Jestem divą ćwiczeń. Często chodzę dla zdrowia mojego dziecka. Jestem chodzącą boginią ”.
Ćwiczenia fizyczne
Ćwiczenia fizyczne powinny być zalecane indywidualnie, w dużej mierze na podstawie nawyków każdej kobiety sprzed ciąży. Spektrum możliwości jest ogromne i zdecydowanie warto porozmawiać o tym z lekarzem lub położną. Będą wiedzieć, co jest odpowiednie w Twojej sytuacji.
Och, ale tak naprawdę, to wiele z nas nie może sobie wyobrazić podnoszenia tyłka z kanapy, kiedy nasze ciało już tak ciężko pracuje, aby wyhodować tego dzieciaka. Oto kilka motywacji dla Ciebie:
kobiety, które ćwiczą w ciąży rodzą dzieci o nieco niższej masie urodzeniowej i nieco wyższym wyniku APGAR po 1 minucie.
umiarkowane ćwiczenia fizyczne mogą zmniejszyć przyrost masy ciała w ciąży ORAZ zmniejszyć częstość występowania cukrzycy ciążowej. Zdiagnozowana cukrzyca ciążowa prowadzi w większości przypadków do wywoływania porodu w okolicy 39 tygodnia ciąży.
sprawność fizyczna pomaga zapobiegać porodom przedwczesnym.
istnieją dowody na to, że ćwiczenia w ciąży mogą pomóc zmniejszyć objawy depresji w czasie ciąży.
godzina ćwiczeń trzy razy w tygodniu może skrócić pierwszą fazę porodu średnio o dwie godziny. Hurraaa!
regularne ćwiczenia mogą zmniejszyć ryzyko porodu przez cesarskie cięcie.
a jeśli jesteś w stanie podnieść się tylko po to, by trochę chodzić, nawet to tylko poprawia wiele wyników.
“Optymalne ułożenie do porodu”
Dowiedz się więcej o tym jak może być ułożone dziecko
Twój lekarz lub położna zdecydowanie zwraca uwagę na to, czy Twoje dziecko jest głową czy pupą do góry. Ale nawet jeśli Twoje dziecko jest głową do dołu to warto zwrócić uwagę na bardziej subtelne kwestie.
Sposób, w jaki dziecko jest ułożone w ciele matki, może zmienić poród. Jeśli główka dziecka przechodzi przez kanał rodny w sposób, który nie jest optymalny, to poród może być długi i powolny. Czasami dziecko nie będzie się wcale wstawiać i po wielu godzinach wymagane jest cesarskie cięcie. Na szczęście jest kilka rzeczy, które możesz zrobić w ciąży, aby stworzyć przestrzeń i równowagę w Twoim ciele, umożliwiającą dziecku obracanie się i dopasowanie.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej poszukaj kogoś kto był na szkoleniu Spinning Babies, żeby Ci to wytłumaczył.
“Lubię myśleć, że śpiewa, a nie chrapie.”
Naucz się radzić sobie z dyskomfortem
To jedno z podstawowych zadań dobrego przygotowania do porodu. Bez względu na to, jakie są Twoje plany dotyczące znieczulenia, poród dziecka ma nieprzyjemne chwile. Wczesne skurcze porodowe, uczucie parcia lub nawet powrót do zdrowia po porodzie pochwowym lub cesarskim cięciu: będzie z czym sobie radzić.
Wybierz dobrąszkołę rodzenia. A jeśli chcesz poczytać o tym dlaczego warto zajrzyj tutaj.
Dodaj te punkty do swojej listy. Zrób to. Będziesz solidnie przygotowana (jednocześnie wiedząc, że nie możesz kontrolować porodu). Dzięki temu będziesz się mogła zrelaksować, pozwalając swojemu porodowi rozwijać się w jemu właściwy sposób . Zrobiłaś wszystko, co mogłaś.
Prawo do osoby towarzyszącej w porodzie jest zapisane w Standardzie Organizacyjnym Opieki Okołoporodowej z 2019 roku, ale było ono już w poprzednim rozporządzeniu z 2012 roku. Jednak w czasach koronawirusa w nie wszystkich szpitalach można rodzić z osobą towarzyszącą.
Jako osobę towarzyszącą Ci w porodzie możesz wybrać męża/partnera, przyjaciółkę lub kogoś z rodziny. Ale przed powzięciem jakiejkolwiek decyzji, powinnaś ją dokładnie przemyśleć, tak aby wybrać najlepszego towarzysza Twojego porodu. Możesz także wybrać płatną opcję towarzyszenia w porodzie zatrudniając położną lub doulę.
Niezależnie od tego kogo wybierzesz jako swojego partnera porodowego, musisz czuć się z tą osobą dobrze. Warto, żebyś mogła tej osobie zaufać, że pomoże Ci zachować spokój i zbuduje poczucie bezpieczeństwa podczas porodu. Nikt raczej nie chce wybrać kogoś kto spanikuje czy odetnie się emocjonalnie od Ciebie w czasie Twojego porodu.
Twoja osoba towarzysząca będzie tam aby zapewnić Ci wsparcie emocjonalne i fizyczne, a także praktyczną pomoc podczas porodu. Dlatego warto zastanowić się, kto będzie dla Ciebie pozytywnym wsparciem podczas porodu.
Partner/mąż jako wsparcie
Około 90% ojców jest obecnych przy porodach swoich dzieci. Większość z nich twierdzi, że był to jeden z najbardziej poruszających momentów ich życia. Ale w niektórych mężczyznach fakt, że będą jedynym wsparciem swojej kobiety, budzi niepokój.
Czasami kobiety nie chcą, aby ich mąż czy partner widział je w czasie porodu. Inne, dla odmiany, obawiają się, jak on poradzi sobie ze wsparciem. Możesz nawet rozważyć posiadanie dwóch osób jako wsparcia w porodzie, które mogą na zmianę być przy Tobie aby Cię wspierać. Przed koronawirusem były szpitale, w których mogły być dwie osoby towarzyszące i mam nadzieję, że z czasem powrócą one do takich rozwiązań.
Kobiece wsparcie
Kobiety od pokoleń wspierały inne kobiety podczas porodu. Nic więc dziwnego, że wiele przyszłych mam wybiera żeńskich członków swojej rodziny zamiast męża czy partnera.
Twoja mama lub inna kobieta z Twojej rodziny, jeśli ma już swoje dzieci, będą wiedzieć, czego się spodziewać na różnych etapach porodu. Będą też mieć doświadczenie, jak to jest rodzić, co może pomóc im dobrze wspierać Cię podczas porodu.
Doświadczona położna lub doula
Położne zapewniają opiekę przedporodową i poporodową, a niektóre z nich przyjmują też porody domowe.
Możesz też wybrać doulę. Doula to kobieta, która da Ci wsparcie emocjonalne, psychiczne, fizyczne i informacyjne w czasie ciąży, porodu i połogu. Spotkasz się z nią wcześniej już w ciąży tak abyście mogły się poznać i zbudować zaufanie. Potem będzie Cię ona wspierać podczas porodu oraz przez kilka pierwszych tygodni po urodzeniu dziecka.
Jaka jest najważniejsza korzyść z posiadania osoby towarzyszącej w porodzie?
Jedną z najlepszych rzeczy, jakie może zrobić Twój partner porodowy, jest zapewnienie Ci ciągłego wsparcia emocjonalnego podczas porodu oraz wspieranie Cię dokładnie w taki sposób jakiego potrzebujesz.
Przedyskutuj z osobą, która Ci będzie towarzyszyła w porodzie Twój plan porodu, Twoje preferencje. A także to jakiego rodzaju poród chciałabyś mieć i jakiego rodzaju wsparcia oczekujesz.
Ciekawi mnie czy słyszałaś o podejściu wg. Spinning Babies? Muszę się przyznać, że poznałam je zaraz po tym jak postanowiłam, że zostanę doulą, a zakochałam się w nim w lipcu zeszłego roku, kiedy to pojechałam specjalnie do Anglii, żeby być na szkoleniu z tej metody prowadzonym przez położną Rachel Saphiro.
Filozofia
Filozofia Spinning Babies opiera się na założeniu, że dziecko w brzuchu mamy jest mądre i wybiera najlepszą dla siebie pozycję. Oczywiście ta pozycja jest zależna od warunków jakie dziecko zastaje. Co to oznacza? To oznacza, że jeśli w okolicy miednicy mamy są napięcia to dziecko będzie układało się biorąc je pod uwagę. To co mu w tym pomaga, to zrównoważenie okolic miednicy i ciała matki.
Powiesz – ale ja ćwiczę, spaceruję, dbam o siebie, na pewno moje ciało jest zrównoważone. A czy prowadzisz samochód? Robimy to używając głównie prawej nogi. Zakładasz nogę na nogę? Zwykle robimy to tylko na jedną stronę. A może miałaś kiedyś skręconą kostkę czy uraz głowy? Te wszystkie rzeczy wpływają na zrównoważenie naszego ciała nawet jeśli na co dzień tego nie odczuwamy.
Podejście Spinning Babies zakłada, że poród postępuje nie dlatego, że rozwiera się szyjka, czy intensyfikują się skurcze macicy, a dlatego, że dziecko wstawia się w miednicę i przechodząc przez nią rotuje. Jaki jest wynik takiego podejścia? Otóż taki, że jeśli dziecko lewituje wysoko nad wchodem miednicy to robi to z jakiegoś powodu i jeśli nie pomożemy kobiecie wprowadzić równowagi i rozluźnienia w obrębie miednicy to podanie sztucznej oksytocyny i “popychanie” w ten sposób dziecka prawdopodobnie nie pomoże mu zejść prawidłowo do kanału rodnego.
Dlatego mówi się, że podejście Spinning Babies opiera się na równowadze, grawitacji i ruchu.
Zrównoważone ciało nie jest ani zbyt napięte ani zbyt rozluźnione. Zrównoważone ciało, to zrównoważona miednica, która wspiera optymalne ułożenie dziecka i ułatwia poród. Wertykalne pozycje porodowe, które wykorzystują działanie grawitacji, także pomagają zrównoważyć macicę. Specyficzne ruchy i ćwiczenia zalecane w metodzie Spinning Babies pomogą rozluźnić te części ciała, których nie umiemy rozluźnić świadomie.
Korzyści
Co nam daje praca nad zrównoważeniem ciała, którą zaczynamy już w ciąży?
łatwiejsze wstawianie się dziecka do kanału rodnego i potem w porodzie rotację i schodzenie
większą mobilność kości miednicy w porodzie, a co za tym idzie więcej miejsca dla rodzącego się dziecka
zmniejszenie konieczności stosowania interwencji medycznych w porodzie
zmniejszenie odczuwania bólu w porodzie
zwiększenie komfortu zarówno w ciąży jak i w porodzie
realne wsparcie ustawienia dziecka w optymalnym ułożeniu do porodu
większą szansę na samoistne rozpoczęcie się porodu i poród naturalny.
Jeśli chciałabyś skorzystać z dobrodziejstw tej metody, a są w niej też ćwiczenia wspierające odwrócenie się dziecka ułożonego w pozycji pośladkowej, to zachęcam Cię do skorzystania z konsultacji.
Moje przeżycie z drugim porodem który był po 14-letniej przerwie jest dla mnie i będzie zawsze cudownym doświadczeniem. Wiele obaw ze względu na sytuację w której się znalazłam jak również i trochę mój wiek rozwiały się całkowicie wraz akcją porodową. Bardzo ale to bardzo dużą rolę w czasie ciąży odegrała w tej mojej drodze, osoba Marty Siwińskiej.
O Marcie słyszałam bardzo dużo ciepłych słów od żony mojego brata która jest dietetykiem dziecięcym i dziewczyny razem współpracowały w różnych projektach. Byłam dzięki temu również gościem na warsztatach które prowadziły z cyklu Krainy karmienia piersią. Tam własnie poznałam Martę i pierwsze wrażenie które na mnie zrobiła to była PASJA w tym co robi, mówi i jak bardzo rozumie nasze obawy. Nie miałam w żadnych planach aby przy porodzie był ktoś kto zawodowo się tym zajmuje. Absolutnie nie brałam tego pod uwagę i tak naprawdę po poznaniu Marty i usłyszeniu tego jaką wiedzę posiada na temat porodu zdecydowały że w jednej chwili podjęłam decyzję i poprosiłam ją o towarzyszenie w dalszym etapie ciąży oraz porodzie. I tak nasza droga zaczęła się.
Moja ciąża była bardzo trudna ponieważ zostałam w niej kompletnie sama. Jak wiemy różne scenariusze pisze nasze życie tak i w moim był napisany taki, którego nie chce chyba żadna kobieta. Nie mamy wpływu na zachowanie i decyzje innych ludzi. Mamy za to wpływ na swoje i ja tej nie żałuje nawet przez chwilę bo mam cudowną córkę.
Mój plan
Po pierwszej rozmowie z Martą ustaliłyśmy plan na którym ma polegać nasza “współpraca”. Przygotowałam sobie pytania a raczej spisane na kartce obawy które miałam ponieważ były dość duże jak poradzę sobie po takiej przerwie. Wraz z każdym spotkaniem one dosłownie ustawały ponieważ jej zaangażowanie i empatia były niesamowite. Odhaczałam sobie je w dość dużym tempie. Lektury które mi podsuwała chłonęłam i na każdą wątpliwość jaką miałam po nich, odpowiadała nawet na wydawałoby się głupie pytania. Bardzo ważną rzecz jaką zrobiłam dzięki niej to był “Plan porodu”. Jest to niesamowicie istotne w po przybyciu do szpitala, ponieważ jest naszą deklaracją tego jak my kobiety chcemy rodzic z Godnością. To w nim zawieramy to czego oczekujemy i jest gwarancją naszych wartości oraz tak naprawdę poczuciem bezpieczeństwa. Mogę uznać że jestem silną i odważną kobietą ale jeszcze większej odwagi nabrałam dzięki właśnie tej cudownej kobiecie.
Poród
Poród zaczął się tak naprawdę w ostatnim dniu bezpiecznego terminu i przede wszystkim chciałam zaznaczyć że Marta była w gotowości od wielu miesięcy i mogłam dzwonić do niej o każdej porze. Tego dnia zadzwoniłam do niej będąc na oddziale że niestety nie mam żadnych oznak że może poród się nie zacząć naturalnie. Zalecenia przez Martę zwiększonej częstotliwości ćwiczeń, jedzenia daktyli i wielu cennych rad przyniosły skutek bo w nocy trafiłam na porodówkę. Od początku wiedziałam że chcę rodzić w 100% naturalnie że jeśli tylko nie będzie nic zagrażało to nie poproszę o nic to przyspieszy poród. Marta zjawiła się w momencie gdy ją o to poprosiłam bo czułam po 2 godzinach jak córka schodzi szykuje się do drugiego etapu porodu. Marta czuwała nad wszystkim co się dzieje i konsultowała z położną a przede wszystkim sprawiała że czuję że ‘Rodzę Godnie”. Rodziłam słuchając swojej ulubionej muzyki która mnie uspokajała i śpiewanie w trakcie skurczu pomagało mi niesamowicie. A Przywieziona przez Martę tabliczka białej czekolady dodała mi jeszcze większej mocy bo nie ukrywam że bolało . Mogę śmiało powiedzieć że to że rodziłam bez żadnych znieczuleń i oksytocyny sprawiły że przeżyłam coś wspaniałego mimo bólu. Przeżyłam przyjście na świat mojej córki o 6-05 nad ranem o wschodzie słońca całkowicie świadomie! Gdy położono mi na brzuchu moją Gaję która urodziła się w czepku płakałyśmy we trzy a Marta trzymała mnie wciąż za rękę.
Kochane jeśli macie jakiekolwiek wątpliwości i obawy to Marta je rozwieje i przede wszystkim dzięki niej przestaniecie się całkowicie bać . Jej doświadczenie i profesjonalizm zapewni Wam to że Godnie i po Ludzku wydacie na świat wasze dzieciątko! I poród pozostanie tylko cudownym i wyłącznie cudownym wspomnieniem! Z łezką w oku jeszcze raz Martusia – DZIĘKUJĘ!!!!
